Đại biểu Quốc hội Lưu Văn Đức phát biểu tại Hội trường về Luật Dầu khí (sửa đổi)

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ Ba - Quốc hội khóa XV, sáng ngày 15 tháng 6 năm 2022, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Dầu khí (sửa đổi). Tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Lưu Văn Đức, Ủy viên Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội (thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk) đã tham gia thảo luận. 

Đại biểu Quốc hội Lưu Văn Đức phát biểu tại phiên họp ( Ảnh: https://media.quochoi.vn)

Đại biểu cơ bản nhất trí với Tờ trình của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Dầu khí với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Việc sửa đổi lần này là thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, đồng thời để phù hợp với tình hình thực tiễn, thông lệ quốc tế và đồng bộ với các luật hiện hành.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng nhiều nội dung của dự án luật chưa thống nhất với các Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Quản lý về sử dụng vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp. Việc ban hành luật nhằm bảo đảm sự thống nhất với hệ thống pháp luật hiện có, tránh hết sức việc ban hành một đạo luật mà lại có nhiều điểm chưa thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành. Qua đó, đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá kỹ lưỡng hơn về các nhóm chính sách trong dự án luật để đảm bảo tính khả thi, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật của nước ta.

Đại biểu cho rằng phạm vi điều chỉnh của dự án luật chủ yếu là về điều tra cơ bản dầu khí hoạt động tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ khai thác dầu khí. Trong khi đó chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Công ty Dầu khí quốc gia chưa được quy định rõ, mặc dù trên thực tế mô hình này đã và đang triển khai. Đại biểu đề nghị trong dự thảo luật khi quy định vấn đề này cần tránh việc hành chính hóa hoạt động của doanh nghiệp kinh tế và đặc biệt cần có quy định phân biệt rõ chức năng quản lý nhà nước và hoạt động của Công ty Dầu khí quốc gia. “Một nội dung quan trọng trong hoạt động dầu khí, đó là chế biến sản phẩm dầu khí, đặc biệt là các dự án khí, khâu vận chuyển và chế biến khí lại chưa thấy đề cập một cách rõ nét. Chúng ta thấy rằng trữ lượng dầu ngày càng ít đi, do đó đặt ra vấn đề quản trị nguồn tài nguyên quan trọng này như thế nào là chưa rõ. Công nghiệp chế biến sản phẩm dầu khí trong mối quan hệ với hoạt động tìm kiếm, khai thác ra làm sao? Làm sao để thấy được cốt lõi của sự bảo đảm an ninh, năng lượng từ việc phát triển ngành công nghiệp chế biến dầu khí chứ không phải chỉ là hoạt động tìm kiếm, khai thác đơn thuần. Do đó, tôi đề nghị cần có nghiên cứu thấu đáo về vấn đề này và bổ sung vào dự án luật”, đại biểu đặt vấn đề.

Về việc áp dụng Luật Dầu khí và các luật có liên quan quy định tại Điều 4 của dự thảo luật. Theo đại biểu, do tính chất rất đặc thù trong hoạt động dầu khí, cần có quy định đặc thù của dự án luật, và trong trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của luật này với quy định tại các văn bản pháp luật khác thì áp dụng theo quy định đặc thù của luật này. Tuy nhiên, về quy định cụ thể như thế nào trong Luật Dầu khí, cần phải rà soát, chỉnh lý lại quy định tại khoản 2 Điều 4 để bảo đảm thống nhất của hệ thống pháp luật. Các quy định này liên quan trực tiếp tới hai văn bản luật khác là Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Luật Đầu tư. Trong đó đặc biệt quy định tại Điều 4 của Luật Đầu tư đã quy định trường hợp luật khác ban hành sau Luật Đầu tư có hiệu lực thi hành cần quy định đặc thù về đầu tư, khác với quy định của Luật Đầu tư thì phải xác định cụ thể nội dung thực hiện hoặc không thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư. Đại biểu đề nghị chỉnh lý lại khoản 2 Điều 4 của dự thảo luật bám sát với quy định nêu trên của Luật Đầu tư.

Cuối cùng, về áp dụng thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế quy định tại khoản 3 Điều 4: “Trong trường hợp pháp luật Việt Nam không có quy định, đối với hợp đồng dầu khí trong đó có ít nhất một bên tham gia là nhà thầu nước ngoài, các bên có thể thỏa thuận trong hợp đồng dầu khí việc áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế nếu hậu quả của việc áp dụng pháp luật nước ngoài hoặc thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế đó không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam”. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo giải trình làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng quy định này. Bởi vì nguyên tắc áp dụng tư vấn pháp luật nêu trên chưa đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật Việt Nam. Do đó, cần xác định rõ nội hàm thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế, trường hợp áp dụng thông lệ quốc tế tránh việc lợi dụng quy định này để vi phạm pháp luật./.

Y Thưa