Đoàn ĐBQH tỉnh thảo luận Tổ về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), Luật Dân số và Luật Phòng bệnh

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp, chiều ngày 23/10/2025, Đoàn ĐBQH tỉnh tham gia thảo luận ở Tổ 15 (Đắk Lắk, Phú Thọ) về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), Luật Dân số và Luật Phòng bệnh. Buổi thảo luận do đồng chí Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk chủ trì.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk chủ trì buổi thảo luận tại Tổ

Đối với Luật Dân số, đại biểu đánh giá cao việc soạn thảo Luật này để thay thế Pháp lệnh Dân số năm 2003, chuyển trọng tâm từ công tác kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Về nội dung chi tiết của dự thảo Luật, tại khoản 3 Điều 8 quy định nội dung “Ưu tiên truyền thông, vận động, giáo dục về khuyến khích kết hôn, sinh con để duy trì mức sinh thay thế”, Đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung giáo dục giới tính cho trẻ vị thành niên. Theo đại biểu, đây là vấn đề rất quan trọng nhưng việc triển khai trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, như rào cản về văn hóa và thiếu thốn về nguồn lực con người, cần quan tâm nhiều hơn, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện đầu tiên trong công tác dân số.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 13 của Dự thảo về các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế. Tại điểm a có nêu biện pháp tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, Đại biểu đề nghị nên mở rộng chính sách cho cả sinh con thứ ba trở đi, bởi nhu cầu nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe của phụ nữ khi sinh con lần sau càng cao hơn. Đồng thời, chính sách này cần được áp dụng cả cho nam giới và đưa vào sửa đổi tại Điều 139 của Bộ luật Lao động, Điều 53 của Luật Bảo hiểm xã hội để bảo đảm tính thống nhất.

Tại điểm c quy định về chính sách ưu tiên mua, thuê nhà ở xã hội, đề nghị làm rõ đối tượng phụ nữ sinh đủ hai con là phụ nữ đơn thân hay hộ gia đình. Với nam giới, trường hợp là người trực tiếp nuôi dưỡng thì có thể mở rộng đối tượng không chỉ giới hạn ở người có hai con đẻ mà bao gồm cả trường hợp nuôi con nuôi, vì số lượng không nhiều nên khó xảy ra trục lợi chính sách.

Ngoài ra, để duy trì mức sinh thay thế, đề nghị bổ sung chính sách ưu đãi về giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân, nâng cao mức giảm trừ đối với con thứ ba, đồng thời phát triển hệ thống dịch vụ chăm sóc sau sinh, dịch vụ trông trẻ công lập và tư thục để giảm gánh nặng cho gia đình.

Tại điểm b,c khoản 3 Điều 13 đề nghị thay từ “bổ sung” bằng “điều chỉnh” để đảm bảo sự linh hoạt về chính sách dân số trong từng thời kỳ.

Tại khoản 2 Điều 15, quy định “Đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi”, đại biểu cho rằng nhu cầu biết giới tính của con là chính đáng và còn giúp chuẩn bị tốt cho việc chăm sóc sau sinh. Do đó, chỉ nên cấm tiết lộ trong giai đoạn đầu thai kỳ, còn từ 6-9 tháng thì có thể cho phép nhằm hỗ trợ tư vấn, chăm sóc phù hợp.

Về chính sách thích ứng với già hóa dân số, đề nghị bổ sung quy định về việc làm cho người cao tuổi, đảm bảo quyền và chính sách cho người lao động, bởi đây là nguồn nhân lực có kinh nghiệm, có khả năng tiếp tục đóng góp cho xã hội, đồng thời giúp họ duy trì sức khỏe và tinh thần. Bên cạnh đó, cần chú trọng xã hội hóa dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, bổ sung nguồn tài chính ngoài ngân sách để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn.

Đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Đắk Lắk phát biểu thảo luận

Tại Điều 24 quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tổ chức sử dụng vắc xin, sinh phẩm, đại biểu cho rằng trách nhiệm của Nhà nước không chỉ dừng lại ở việc bảo đảm kinh phí mà còn phải kiểm tra, đánh giá chất lượng, tính phù hợp của vắc-xin, công khai thành phần, tác dụng trước khi tiêm chủng diện rộng. Đồng thời, dự thảo cần quy định rõ về bồi thường khi xảy ra sự cố đồng bộ với Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Về nội dung dinh dưỡng phòng bệnh, đại biểu chỉ rõ, hiện mới tập trung theo dõi trẻ em dưới 6 tuổi, trong khi trẻ tiểu học gần như giao cho gia đình và cộng đồng. Đại biểu đề nghị mở rộng đối tượng được theo dõi tăng trưởng định kỳ đến hết bậc tiểu học, đồng thời bổ sung trẻ em dân tộc thiểu số rất ít người (16 dân tộc dưới 10.000 người) vào diện được hỗ trợ phục hồi dinh dưỡng để đảm bảo đáp ứng đúng mục tiêu phòng bệnh từ sớm, từ xa.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tham gia ý kiến về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), đại biểu nhấn mạnh, báo chí là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, tuy nhiên, trong bối cảnh bùng nổ mạng xã hội, báo chí đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, nhất là về khả năng tiếp cận công chúng và nguồn thu ngày càng giảm, hiện tượng “báo hóa” tạp chí, tiêu cực, nhũng nhiễu gây bức xúc trong xã hội được đưa ra nhiều trên các diễn đàn. Do đó, đại biểu kỳ vọng Luật giải quyết được 03 tiêu chí căn cốt là: (1) Cần giữ vững giá trị cách mạng, tính xung kích của báo chí trong công tác tư tưởng, nhất là trong bối cảnh hiện nay, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chủ quyền Quốc gia trên không gian mạng; (2) Giải quyết vấn đề báo chí đang khó khăn trên nền tảng mạng xã hội, chuyển đổi số; (3) Xử lý, ngăn ngừa những tiêu cực phát sinh gây bức xúc trong đời sống xã hội.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội phát biểu thảo luận

Tại khoản 4 Điều 11, dự thảo quy định “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về báo chí đối với cơ quan báo chí của địa phương, cơ quan thường trú, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú tại địa phương và các hoạt động khác”, đại biểu cho rằng, việc giao UBND cấp tỉnh quản lý trực tiếp cơ quan báo chí, văn phòng đại diện và phóng viên thường trú là quy định tích cực, giúp tăng cường quản lý, hạn chế tiêu cực. Tuy nhiên, cụm từ “các hoạt động khác theo quy định” còn quá chung chung, nên được quy định cụ thể để bảo đảm rõ ràng, thuận lợi khi thực hiện.

Quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 13 về Hội Nhà báo Việt Nam còn có dự không tương thích, được hiểu là Hội Nhà báo Việt Nam “bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên” và “kết luận hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp của người làm báo” kể cả đối với những người không phải là hội viên. Đại biểu đề nghị nên mở rộng đối tượng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp hoặc giới hạn quy định Hội Nhà báo Việt Nam là cơ quan được tham khảo ý kiến khi kết luận hành vi vi phạm để tạo sự cân bằng giữa các quy định.

Tại Điều 16 về cơ quan báo chí, đại biểu đề nghị cân nhắc việc sử dụng các thuật ngữ, mở rộng khái niệm cơ quan báo chí theo hướng cho phép các địa phương có điều kiện đặc thù được phát triển mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện để tránh lãng phí nguồn lực và phù hợp với định hướng phát triển báo chí trong thời gian tới theo đường lối của Đảng và Nhà nước.

Tại khoản 1 Điều 21 quy định “Cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc đơn vị sự nghiệp công”, đề nghị làm rõ khái niệm “đơn vị sự nghiệp công lập” và “đơn vị sự nghiệp công”.

Tại điểm c khoản 2 Điều 29 về cấp, đổi, thu hồi thẻ nhà báo quy định “Đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 02 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức”, đại biểu đề nghị cần loại trừ đối tượng đã có bằng cử nhân báo chí trở lên, bởi chương trình đào tạo cử nhân báo chí đã bao gồm các học phần về đạo đức, pháp luật, nghiệp vụ báo chí. Nếu tiếp tục bắt buộc nhóm đối tượng này tham gia lớp bồi dưỡng sẽ không thực sự cần thiết. Đồng thời, cũng cần cân nhắc việc quy định cứng rằng lớp bồi dưỡng này chỉ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, bởi như vậy có thể làm hạn chế sự linh hoạt trong tổ chức thực hiện.

Kim Oanh