Ngày 16 tháng 6 năm 2022, Hội nghị lần thứ Năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”. Tại Nghị quyết tiếp tục khẳng định các nguyên tắc, quan điểm xuyên suốt về chính sách đất đai và mục tiêu hoàn thành đến năm 2030.
Theo đánh giá tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, sau gần 10 năm thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, chính sách, pháp luật về đất đai đã có nhiều đổi mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu thực tiễn, từng bước tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý và sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, công tác quản lý và sử dụng đất còn nhiều hạn chế. Một số nội dung của Nghị quyết số 19-NQ/TW chưa được thể chế hóa hoặc thể chế hóa chậm, chưa đầy đủ; Luật Đất đai và một số văn bản pháp luật có liên quan còn chồng chéo, chưa thống nhất, đồng bộ. Trong một số trường hợp, chính sách, pháp luật về đất đai chưa theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của thực tiễn.
Trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW, Nghị quyết số 18-NQ/TW đề ra mục tiêu tổng quát là: Hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất đồng bộ và phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng bảo đảm tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo động lực để nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất, trở thành kênh phân bổ đất đai hợp lý, công bằng, hiệu quả.
Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Chương trình số 34-CTr/TU, ngày 07/3/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 92-KH/ĐUK, ngày 03/8/2013 về “Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, đề ra nhiệm vụ và giải pháp trong thời gian tới như sau:
Một là, thống nhất nhận thức trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, người lao động về quản lý và sử dụng đất trong nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Cấp ủy đảng, tổ chức, đoàn thể trong khối đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến sâu rộng để cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người lao động thống nhất nhận thức, hiểu đúng, đầy đủ về đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, hộ gia đình và cá nhân được Nhà nước giao quyền sử dụng đất. Đất đai là nguồn lực to lớn cần được phát huy, quản lý và sử dụng có hiệu quả, bền vững, bảo đảm công bằng xã hội; không để bị suy thoái, hủy hoại, lãng phí, tham nhũng, tiêu cực; đặc biệt là quan điểm của Đảng về định hướng quản lý và sử dụng đất đai trong thời gian tới.
Hai là, tham mưu xây dựng và thực hiện thể chế, chính sách quản lý và sử dụng đất đồng bộ với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Cấp ủy các tổ chức cơ sở đảng căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tham mưu cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về đất đai; tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách quản lý và sử dụng đất.
Ba là, tham mưu các giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về đất đai. Cấp ủy các tổ chức cơ sở đảng trong cơ quan quản lý nhà nước căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, đảng viên tham mưu cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị các giải pháp đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia, bảo đảm quản lý, vận hành, kết nối và chia sẽ thông tin. Thực hiện tốt đăng ký bắt buộc về quyền sử dụng đất và mọi biến động đất đai; xử lý nghiêm, có biện pháp chế tài ngăn chặn các trường hợp giao dịch không đăng ký tại cơ quan Nhà nước theo quy định của pháp luật. Tham mưu kiện toàn, hoàn thiện hệ thống quản lý đất đai của các cấp bảo đảm tinh gọn, ổn định, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý đất đai. Tiếp tục tham mưu hoàn thiện, nâng cao năng lực hệ thống Văn phòng đăng ký đất đai, Trung tâm phát triển quỹ đất. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ cán bộ, công chức ngành quản lý đất đai; nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại. Tham mưu bố trí nguồn lực đầu tư cho công tác điều tra cơ bản, đánh giá tài nguyên đất; thống kê, kiểm kê đất đai; giám sát sử dụng đất; bảo vệ, cải tạo và phục hồi chất lượng đất nhằm quản lý chặt chẽ về số lượng, chất lượng đất, làm cơ sở sử dụng đất hiệu quả, bền vững.
Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra hai cấp tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW đối với tổ chức đảng, đảng viên trong việc tham mưu xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện chính sách về đất đai; thực hiện tốt giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai; tăng cường kiểm tra, thanh tra kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực đất đai. Thường xuyên kiểm tra, giám sát trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với tổ chức đảng, đảng viên , giải quyết triệt để tranh chấp về đất đai từ cơ sở, han chế tổi đa vụ việc vượt cấp.
Năm là, lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết cơ bản những hạn chế, khuyết điểm, vướng mắc kéo dài liên quan đến quản lý và sử dụng đất. Tập trung chỉ đạo quyết liệt, nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng trong việc: lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục những hạn chế, tồn tại, khuyết điểm theo kết luận của các cơ quan kiểm tra của Đảng, các đoàn giám sát , thanh tra, kiểm toán liên quan đến lĩnh vực đất đai; xử lý những hạn chế, khuyết điểm, vướng mắc từ đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh, đất của các cơ sở sản xuất, đơn vị sự nghiệp đã sắp xếp, di dời. Chấp hành nghiêm việc thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất khi sắp xếp lại trụ sở, cơ sở làm việc thuộc sở hữu Nhà nước để chuyển sang mục đích phát triển kinh tế bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt; các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước phải bàn giao trụ sở, đất đai cho nhà nước theo quy định.
Sáu là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc; các tổ chức chính trị - xã hội và quần chúng trong quản lý và sử dụng đất. Cấp ủy, tổ chức đảng, đoàn thể trong Khối đổi mới nội dung, hình thức và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai, nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về đất đai cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người lao động. Cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc thực thi chính sách pháp luật về đất đai, phải chịu trách nhiệm nếu tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi mình quản lý vi pham pháp luật, trục lợi, gây thất thoát, sử dụng lãng phí đất đai. Cấp ủy đảng Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, Ban Thường vụ Đoàn Khối, Hội Cựu chiến binh Khối lãnh đạo cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên tăng cường vai trò giám sát, phản biện xã hội; tuyên truyền, vận động quần chúng chấp hành và tham gia giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và các quy định chính sách pháp luật về đất đai; phát hiện và phản ánh kịp thời những vướng mắc, bất cập, sai phạm trong thi hành chính sách, pháp luật về đất đai để tham mưu các cấp, các ngành có liên quan để xử lý kịp thời, hiệu quả./.
Khánh Trà