Quản lý Nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống tác hại của rượu, bia

Sức khoẻ là “tài sản” quý nhất của mỗi người dân và của toàn xã hội, để thực hiện mục tiêu nâng cao sức khỏe cả về thể chất, tinh thần, chú trọng đến tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam, ngày 25/10/2017 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã thông qua Nghị quyết số 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong tình hình mới, theo đó đã nhấn mạnh việc "Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá", "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các hàng hoá có hại cho sức khoẻ như đồ uống có cồn, có ga, thuốc lá để hạn chế tiêu dùng", "Phấn đấu hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc về sức khoẻ; hoàn thành trước thời hạn một số mục tiêu".

Nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Ngày 14/6/2019, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia (sau đây gọi tắt là LUẬT) và chính thức có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2020. Theo đó, LUẬT gồm 7 chương, 36 điều, quy định các biện pháp giảm mức tiêu thụ rượu, bia; biện pháp quản lý việc cung cấp rượu, bia; quản lý Nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống tác hại của rượu, bia… đồng thời, quy định mỗi tổ chức, cá nhân có quyền được sống trong môi trường không chịu ảnh hưởng bởi tác hại của rượu, bia; phản ánh, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia; tố cáo việc cơ quan, người có thẩm quyền không xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia…Để tiếp tục thực hiện tốt các quy định liên quan đến hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia, tác giả xin giới thiệu một số nội dung trọng tâm của LUẬT và các quy định hiện hành cần quan tâm thực hiện:

Một là: 13 hành vi bị nghiêm cấm: (1)Xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia. (2) Người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia. (3) Bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi. (4) Sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu, bia. (5) Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan, tổ chức, sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ, người làm việc trong lực lượng vũ trang nhân dân, học sinh, sinh viên uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập vànghỉ giữa giờ làm việc, học tập. (6)Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. (7) Quảng cáo rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên. (8) Cung cấp thông tin không chính xác, sai sự thật về ảnh hưởng của rượu, bia đối với sức khỏe. (9) Khuyến mại trong hoạt động kinh doanh rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên; sử dụng rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức. (10)Sử dụng nguyên liệu, phụ gia, chất hỗ trợ chế biến không được phép dùng trong thực phẩm; nguyên liệu, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm không bảo đảm chất lượng và không rõ nguồn gốc, xuất xứđể sản xuất, pha chế rượu, bia. (11) Kinh doanh rượu không có giấy phép hoặc không đăng ký; bán rượu, bia bằng máy bán hàng tự động. (12) Kinh doanh, tàng trữ, vận chuyển rượu, bia giả, nhập lậu, không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ; nhập lậu rượu, bia. (13) Các hành vi bị nghiêm cấm khác liên quan đến rượu, bia do pháp luật khác quy định.

Hai là: Các địa điểm không bán rượu, bia: (1) Cơ sở y tế. (2) Cơ sở giáo dục. (3) Cơ sở, khu vực chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành cho người chưa đủ 18 tuổi. (4) Cơ sở cai nghiện, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, cơ sở giam giữ phạm nhân và cơ sở giam giữ khác. (5) Cơ sở bảo trợ xã hội. (6) Nơi làm việc của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập (trừ địa điểm được phép kinh doanh rượu, bia).

Ba là: Quy định quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia: (1) Ban hành, trình cấp có thẩm quyền ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật, kế hoạch về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (2) Thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (3) Đào tạo, bồi dưỡng về công tác phòng, chống tác hại của rượu, bia. (4) Thống kê, sơ kết, tổng kết, định kỳ báo cáo việc thực hiện phòng, chống tác hại của rượu, bia. (5) Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (5) Nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế về phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Bốn là: Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia: (1) Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (2) Bộ Y tế là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (3) Bộ, cơ quan ngang Bộ, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia. (4) Ủy ban nhân dân các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của rượu, bia tại địa phương.

Bên cạnh đó, LUẬT cũng đưa ra các biện pháp phòng ngừa tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu, bia, trong đó, người điều khiển phương tiện giao thông không uống rượu, bia trước và trong khi tham gia giao thông; Phòng ngừa, can thiệp và giảm tác hại của việc uống rượu, bia đối với sức khỏe; Tư vấn về phòng, chống tác hại của rượu, bia; Phòng ngừa tác hại của rượu, bia tại cộng đồng; Chăm sóc, hỗ trợ, bảo vệ trẻ em, phụ nữ và các đối tượng yếu thế khác để phòng ngừa, giảm tác hại của rượu, bia…

Văn bản của Tỉnh ủy

Bên cạnh những quy định của Trung ương, ngày 12/4/2017, Tỉnh ủy Đắk Lắk đã ban hành Quyết định số 534-QĐ/TU về việc sửa đổi, bổ sung một số Điều của Quy định số 10-QĐ/TU ngày 11/8/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; sử dụng hiệu quả thời gian làm việc; không uống rượu, bia trước, trong giờ làm đối với cán bộ đảng viên. Theo đó, quy định sửa đổi, bổ sung Điều 6 của Quy định số 10: (1) Cán bộ, đảng viên không uống rượu, bia trước, trong giờ làm việc của ngày làm việc, ngày trực (trừ các trường hợp đặc biệt phải được sự cho phép của cấp trên, thủ trưởng cơ quan có thẩm quyền); không điều khiển các phương tiện tham gia giao thông khi đã uống rượu, bia vượt quá nồng độ cồn cho phép theo quy định của Luật giao thông đường bộ; không say rượu (dẫn đến không làm chủ được hành vi của bản thân) nơi công cộng và ảnh hưởng đến chất lượng làm việc của ngày hôm sau. (2) Các tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị, cán bộ, đảng viên khi tổ chức liên hoan, chiêu đãi, tiếp khách, hội thảo, sơ kết, tổng kết… trong ngày làm việc vào buổi trưa không được sử dụng rượu, bia. (3) Cán bộ, đảng viên vi phạm quy định, tùy theo mức độ, tính chất, sẽ bị kiểm điểm, nhắc nhở hoặc xem xét, áp dụng các hình thức kỷ luật của Đảng: Khiển trách, cảnh cáo, cách chức, khai trừ ra khỏi Đảng. Trên thực tế, “say rượu, bia” điều khiển phương tiện tham gia giao thông là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai nạn giao thông, nhiều vụ việc đâu lòng do uống rượu, bia không làm chủ được tay lái đã gây tai nạn giao thông nghiêm trọng cướp đi tính mạng của nhiều người trong phút chốc, mất người thân nhiều gia cảnh rất đâu thương.

Để tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia; thực hiện công điện số 488/CĐ-TTg ngày 03/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấp hành quy định về phòng, chống tác hại của rượu, bia; ngày 08/6/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk ban hành Công văn số 4733/UBND-NC triển khai thực hiện Công điện của Thủ tướng Chính phủ, theo văn bản này quy định: các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố theo chức năng, nhiệm vụ chỉ đạo thực hiện nghiệm Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia; yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị, sỹ quan, hạ sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sỹ, người làm việc trong lực lượng vũ trang nhân dân, học sinh, sinh viên thực hiện nghiêm các quy định về cấm uống rượu, bia; gương mẫu thực hiện nghiêm quy định đã uống rượu, bia không lái xe; có biện pháp xử lý nghiêm đối với tập thể, cá nhân vi phạm. Thiết nghĩ, đã đến lúc phải nâng cao trách nhiệm của mỗi cá nhân, vì mục đích chung tiến bộ, cần thiết phải thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia./.

Tin, ảnh: Thanh Việt - Văn Linh