Thường trực HĐND tỉnh Đắk Lắk tổ chức giám sát tại huyện Ea Súp về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác trồng rừng tập trung; phát triển rừng trên địa bàn huyện, giai đoạn 2019 - 2022.

Ngày 20 tháng 3 năm 2023, Đoàn giám sát số 06 của Thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh do đồng chí Trần Phú Hùng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh làm Trưởng Đoàn trực tiếp làm việc với huyện Ea Súp về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác trồng rừng tập trung; phát triển rừng trên địa bàn huyện, giai đoạn 2019 - 2022.

Đoàn giám sát yêu cầu UBND huyện Ea Súp tập trung báo cáo số lượng các dự án trồng rừng chậm triển khai, không triển khai được, phân tích làm rõ nguyên nhân và đề xuất các giải pháp thực hiện trong thời gian tới; những khó khăn, giải pháp cụ thể trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng để hạn chế việc lấn chiếm đất rừng, phá rừng. Những giải pháp đã và đang triển khai và đề xuất các chính sách, cơ chế cụ thể đối với việc ổn định dân di cư tự do trên địa bàn quản lý, cũng như công tác phối hợp giữa các cấp chính quyền địa phương, chủ rừng trong công tác quản lý, bảo vệ rừng…

Đồng chí Trần Phú Hùng - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn giám sát phát biểu tại buổi làm việc với UBND huyện Ea Súp.

Theo báo cáo của UBND huyện Ea Súp với đoàn giám sát, huyện Ea Súp là huyện vùng biên giới của tỉnh Đắk Lắk, cách trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột 70 km về hướng Tây Bắc. Tổng diện tích tự nhiên 176.531 ha, trong đó tổng diện tích rừng và đất quy hoạch phát triển rừng 147.511,93 ha, cụ thể: (1) Diện tích đất có rừng: 72.177,89 ha, gồm: Rừng tự nhiên: 65.085,46 ha (rừng gỗ tự nhiên: 64.610,46 ha; rừng tre nứa: 57,20 ha; rừng hỗn giao gỗ và tre nứa: 417,80 ha); Rừng trồng đã thành rừng: 7.092,43 ha.(2) Diện tích đất chưa thành rừng: 75.334,04  ha. Độ che phủ rừng của huyện Ea Súp tính đến 31/12/2022 đạt: 40,89 %. Trong số 65.085,46 ha rừng tự nhiên, chủ yếu là rừng nghèo, nghèo kiệt và rừng phục hồi chiếm 92,94% diện tích rừng của huyện; hệ sinh thái rừng gỗ lá rộng rụng lá (rừng khộp) chiếm 89,69% diện tích rừng tự nhiên của huyện.

Đồng chí Ngô Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ea Súp báo cáo tại buổi làm việc với Đoàn giám sát.

Giai đoạn từ năm 2019 - 2022, UBND huyện đã ban hành trên 289 văn bản liên quan đến công tác Lâm nghiệp; chỉ đạo các đơn vị, Hạt Kiểm lâm huyện, UBND các xã, thị trấn phối hợp với Trung tâm Truyền thông - Văn hoá - Thể thao, Phòng Văn hóa và Thông tin, các Trạm phát thanh của xã, thị trấn để tuyên truyền, đưa tin các hoạt động về Lâm nghiệp trên địa bàn; sử dụng xe ô tô gắn loa phát thanh, pa nô, áp phích để tuyên truyền lưu động đến tận các thôn, buôn, vùng dân cư sống ở gần rừng; lồng ghép việc phổ biến, tuyên truyền pháp luật trong các hội nghị, giao ban hàng tháng; tổ chức tuyên truyền trong các trường học, dân cư vùng đệm gần Vườn quốc gia… nhằm nâng cao nhận thức, ý nghĩa, tầm quan trọng, trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa phương các cấp, của cơ quan, tổ chức, cá nhân, địa phương nơi có rừng trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác trồng rừng; quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Đồng chí Nguyễn Thiên Văn - Tỉnh ủy viên, Bí thư huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Ea Súp phát biểu tại buổi làm việc với huyện Ea Súp.

Giai đoạn từ năm 2019 - 2022, trên địa bàn huyện Ea Súp trồng được 914 ha rừng; trong đó, năm 2022 phối hợp với Trung ương Đoàn, Tỉnh Đoàn trồng rừng tập trung với số lượng 25.000 cây xanh, tương đương 30ha tại xã Ia Lốp. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2019 là 42,3 % (giảm 0,7% so với cùng kỳ năm 2018); năm 2020 là 42 % (giảm 0,3% so với cùng kỳ năm 2019); năm 2021 là 41,21 % (giảm 0,79% so với cùng kỳ năm 2020) và năm 2022 là 40,89 % (giảm 0,32% so với cùng kỳ năm 2021). Như vậy, tỷ lệ che phủ rừng trên địa bàn huyện Ea Súp giảm lũy kế theo từng năm; trong thời gian tới, UBND huyện tiếp tục thực hiện Quyết liệt hơn các giải pháp không để độ che phủ rừng giảm nhằm đảm bảo thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020-2025, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 -2025 đã đề ra là từ 40 - 42%.

Huyện đã và đang từng bước thực hiện giao rừng, cho thuê rừng gắn với giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân quản lý, sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích bảo vệ và phát triển rừng kết hợp sản xuất lâm nghiệp - nông nghiệp - ngư nghiệp, kinh doanh cảnh quan, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái - môi trường làm cho đất, rừng có chủ thực sự và để người dân yên tâm quản lý, đầu tư phát triển rừng trên diện tích được giao, được thuê. Theo đó, năm 2022 đã giao rừng, cho thuê rừng với diện tích 1.522,97 ha tại các xã Ea Bung, Ya Tờ Mốt, Ia Lốp.

Hiện nay trên địa bàn huyện Ea Súp có 26 dự án, gồm 22 dự án cải tạo rừng, trồng rừng, trồng cao su và quản lý bảo vệ rừng; 01 dự án trồng bông; 01 dự án trồng mía đường; 01 dự án trồng cây ăn quả và quản lý bảo vệ rừng; 01 dự án chăn nuôi kết hợp quản lý bảo vệ rừng. Diện tích đã được UBND tỉnh cho thuê đất, gắn với thuê rừng đối với 26 Dự án Nông lâm nghiệp trên địa bàn huyện Ea Súp là: 17.299,77ha; Hiện nay, các dự án đã có Quyết định thuê đất; tuy nhiên hiện còn 12 dự án chưa thực hiện việc thuê rừng theo Quy định. Huyện đang tập trung chỉ đạo, phối hợp triển khai các thủ tục theo quy định để thực hiện giao rừng, cho thuê rừng nhằm nâng cao trách nhiệm của Công ty, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân trong việc thực hiện chủ trương, chính sách trồng rừng tập trung; Bảo vệ và phát triển rừng theo quy định.

Đoàn giám sát xem thực tế Dự án thuộc Doanh nghiệp Tư nhân Phan Thuấn quản lý

Huyện tổ chức ký kết và thực hiện quy chế phối hợp quản lý, bảo vệ rừng vùng giáp ranh, giữa các đơn vị chủ rừng, các tổ chức và cộng đồng tại địa phương; đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý sai phạm. Trong giai đoạn từ năm 2019 - 2022 trên địa bàn huyện Ea Súp đã xử lý 655 vụ việc sai phạm về rừng: (1) năm 2019: đã xử lý: 52 vụ vi phạm hành chính; tổng các khoản thu sau xử lý: 426.227.731 đồng; tiền xử phạt vi phạm hành chính: 311.250.000 đồng; tiền bán lâm sản, phương tiện: 114.977.731 đồng; Lâm sản tịch thu: 36,528 m³ gỗ tròn, xẻ các loại; củi rừng rự nhiên: 117,151 ster; lâm sản ngoài gỗ: 14.920 cây (le). (2) năm 2020: tổng số vụ vi phạm: 193 vụ; Xử lý hành chính: 171 vụ, gồm các hành vi chế biến, tàng trữ, vận chuyển lâm sản trái phép: 136 vụ; phá rừng: 35 vụ với diện tích nhỏ (12,02 ha); có yếu tố hình sự: 22 vụ (khởi tố vụ án: 04 vụ; không khởi tố: 04 vụ; tạm đình chỉ: 10 vụ; đang điều tra xử lý: 04 vụ); lâm sản tịch thu sau xử lý: gỗ tròn, xẻ nhóm IIA và gỗ thông thường từ nhóm II đến nhóm VIII là 135,296 m3; củi là151,042 Ster; phương tiện, công cụ, máy các loại: 57 chiếc;Tiền thu sau xử lý: 1.124.345.800 đồng; phạt hành chính: 1.124.173.570 đồng; bán lâm sản: 172.230.800 đồng. (3) năm 2021: tổng số vụ vi phạm là 248 vụ, trong đó: Lâm sản các loại từ nhóm I đến nhóm VII: 55,275 m³; củi: 10,271 Ster; Le: 79.000 cây; phương tiện công cụ máy các loại tịch thu: 24 chiếc. (4) năm 2022: tổng số vụ (hành chính và hình sự): 162 vụ (năm 2021 chuyển sang 64 vụ); Hành chính: 146 vụ (năm 2021 chuyển sang 57 vụ); phương tiện tịch thu, công cụ máy móc các loại: 06; Lâm sản tịch thu sau xử lý: 12,926 m3 tròn xẻ các loại từ nhóm I - nhómVII; Củi: 2,427 Ster; tiền xử phạt VPHC: 123.500.000 đồng; hình sự: 16 vụ (năm 2021 chuyển sang 07 vụ). Trong năm 2022, trên địa bàn huyện Ea Súp xảy ra một số điểm nóng về phá rừng tại các xã Ya Tờ Mốt, Ia Rvê, Ea Bung. Tính đến hết tháng 12 năm 2022 đã có 483,71 ha rừng tự nhiên, quy hoạch rừng sản xuất bị tác động trái pháp luật; trong đó, diện tích phá rừng tại tiểu khu 222, 205 xã Ya Tờ Mốt là 404,36 ha và diện tích rừng bị tác động tại các xã Ea Bung, Ia Rvê và các đơn vị chủ rừng là 79,35 ha.

Tại buổi làm việc, UBND huyện Ea Súp nêu một số khóa khăn: UBND một số xã quản lý diện tích tự nhiên rộng lớn, chủ yếu là rừng (nghèo, nghèo kiệt) và đất quy hoạch phát triển rừng, nằm ở cách xa trung tâm hành chính xã, thị trấn; việc bố trí lực lượng, kinh phí để thường xuyên đi lại tuần tra, kiểm soát quản lý bảo vệ rừng gặp rất nhiều khó khăn. Quy định hỗ trợ 100.000 đồng/ha/năm để tổ chức quản lý bảo vệ rừng đối với diện tích rừng do UBND cấp xã quản lý là quá thấp so với nhu cầu chi phí thực tế để quản lý bảo vệ rừng. Bên cạnh đó, xã không có lực lượng chuyên trách quản lý bảo vệ rừng… Ngân sách nhà nước mỗi năm hỗ trợ 300.000 đồng/ha rừng để chi trả cho công tác quản lý bảo vệ rừng, mức chi trả này không đảm bảo chi phí thực tế cho hoạt động quản lý bảo vệ rừng, không đảm bảo chi phí, mức sống cho công nhân của Công ty, doanh nghiệp để thực hiện nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng hiện nay. Lực lượng kiểm lâm trên địa bàn huyện Ea Súp có biên chế là 13 công chức (Kiểm lâm viên) thực hiện nhiệm vụ tham mưu công tác quản lý bảo vệ rừng trên diện tích 72.177,89 ha nên khó đảm bảo toàn diện, hiệu quả trong thực thi nhiệm vụ này tại địa phương…

Đoàn giám sát xem thực tế Dự án trồng rừng của Doanh nghiệp Tư nhân Phan Thuấn

Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Trần Phú Hùng, Trưởng đoàn giám sát ghi nhận công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng của huyện đã có những chuyển biến tích cực; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; công tác tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản của Trung ương, của Tỉnh và của địa phương được quan tâm thực hiện đã góp phần nâng cao trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, Chủ rừng, cá nhân, hộ gia đình nhận thức đúng về chủ trương, chính sách; tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý, bảo vệ rừng, giao đất, giao rừng để thực hiện các dự án nông, lâm nghiệp trên địa bàn huyện.

Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật bảo vệ và phát triển rừng được tăng cường; các chương trình, dự án về bảo vệ và phát triển rừng được triển khai thực hiện, góp phần tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người dân, đặc biệt là các hộ dân sống gần rừng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn; tăng độ che phủ của rừng, góp phần bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, bước đầu đã đem lại hiệu quả, khuyến khích được người dân, các tổ chức, cá nhân tham gia trồng rừng, nhận khoán chăm sóc, bảo vệ rừng.

Bên cạnh đó, UBND huyện đã chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật về hoạt động giám sát, phối hợp tốt với Văn phòng chuẩn bị các điều kiện cần thiết để Đoàn giám sát tiến hành làm việc với huyện; chủ động xây dựng Báo cáo kịp thời, đúng thời gian, cơ bản đã bám sát đề cương yêu cầu báo cáo của Đoàn giám sát. Đồng chí đề nghị: tiếp tục chỉ đạo các chủ doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng, khoanh nuôi tái sinh và phục hồi rừng tự nhiên hiện có, xử lý trách nhiệm hộ gia đình, cá nhân, doanh nghiệp để rừng bị suy giảm đối với diện tích rừng tại các dự án không được phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng. Xem xét xử lý trách nhiệm của các doanh nghiệp cố tình trì hoãn, không lập hồ sơ thuê rừng, không xây dựng phương án quản lý rừng bền vững mặc dù UBND tỉnh và các sở ngành đã có nhiều văn bản đôn đốc nhắc nhở. Khẩn trương rà soát lại hiện trạng rừng, đất rừng được giao và đề xuất phương án sử dụng đất, sử dụng rừng một cách hiệu quả. Bố trí lực lượng quản lý bảo vệ rừng và đất đai được giao không để người dân lấn chiếm, tái lấn chiếm phá rừng lấy đất sản xuất, sử dụng đất quy hoạch phát triển lâm nghiệp sai mục đích… Xây dựng phương án, tổ chức các giải pháp nhằm sớm ổn định dân di cư tự do trên địa bàn; đảm bảo cho người dân, doanh nghiệp thụ hưởng các lợi ít chính đáng từ việc thực hiện chủ trương trồng rừng, quản lý bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn huyện.

Đối với những kiến nghị của huyện, Công ty, doanh nghiệp, đoàn sẽ tổng hợp, báo cáo cơ quan có thẩm quyền đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật có liên quan; đảm bảo công tác bảo vệ, quản lý và phát triển rừng ngày càng hiệu quả thiết thực, phù hợp với thực tế./.

                                                                               Kim Ngân